Pierwsze słowa dziecko zawsze są źródłem radości i wielu wzruszeń. Każdy rodzic z niecierpliwością wyczekuje więc na moment, kiedy z ust malucha wybrzmi pierwsze „mama” lub „tata”. O tym, kiedy to nastąpi, przeczytasz w poniższym artykule, z którego dowiesz się również jakie są fazy rozwoju mowy i kiedy możesz zacząć się niepokoić. Zapraszamy do lektury!

Kiedy dziecko zacznie mówić?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Każde dziecko rozwija się bowiem w swoim indywidualnym tempie. Oczywiście istnieją pewne prawidłowości, które mniej więcej określają, w jakich momentach maluch powinien zacząć wykazywać się dodatkowymi umiejętnościami, jednakże nie można trzymać się tych reguł zbyt sztywno. Żadne naciski ani wywierające presję działania nie pomogą. Pierwsze słowo z ust malucha usłyszysz bowiem wtedy, kiedy ono samo poczuje się gotowe.

Pierwsze słowa, które faktycznie niosą za sobą jakieś znaczenie, pojawiają się zwykle w okolicach pierwszego roku. Przyjmuje się, że dziewczynki wcześniej wypowiadają pierwsze słowa niż chłopcy. Bardzo często to jednak chłopcy znacznie wcześniej zaczynają budować pierwsze zdania, kiedy dziewczynki wciąż komunikują się za pośrednictwem pojedynczych słów. Najczęściej słowo „mama”, „tata” lub „nie” pojawia się po upływie 12 miesiąca w przypadku dziewczynek i w okolicach 13-14 miesiąca w przypadku chłopców. Kolejne miesiące obfitują w poznawanie znaczeń kolejnych słów. Zasób słownictwa malucha zwiększa się, a w konsekwencji komunikacja staje się zdecydowanie łatwiejsza.

Jakie są fazy rozwoju mowy?

Rozwój mowy to długotrwały proces, który zaczyna się już w pierwszym miesiącu życia. Etapy rozwoju tejże czynności przedstawiają się w sposób następujący:

1. Krzyk – Pierwsza faza rozwoju mowy to krzyk. Organizm przygotowuje wówczas struny głosowe do mówienia w przyszłości. Kilkutygodniowe niemowlęta bardzo często używają samogłoski „a” do wyrażenia wszystkich swoich myśli, stanów i emocji.
2. Głużenie – Ta faza rozwoju mowy zaczyna się w okolicach drugiego miesiąca. Dzieci zaczynają wówczas wydawać krótkie, gardłowe dźwięki, które są czymś w rodzaju ćwiczeń aparatu mowy. W tym przypadku usłyszeć można pierwsze nieco bardziej złożone sylaby, np. w postaci charakterystycznego „agu”.
3. Gaworzenie – Dziecko wkracza w tę fazę rozwoju mowy w okolicach szóstego miesiąca życia. Niemowlę zaczyna tworzyć wówczas zbitki sylab. W ten sposób można już usłyszeć coś w rodzaju „ga-ga”, „ba-ba” czy „ma-ma”. Nie są to jednak pierwsze słowa, a na pełnowartościowe „mama” trzeba będzie jeszcze poczekać. W okresie tym dziecko zaczyna rozumieć już znaczenie pojedynczych słów, a nawet zdań.

Kiedy można zacząć się niepokoić?

Pojawienie się momentu, w którym dziecko wypowie pierwsze słowo, uzależnione jest od indywidualnych czynników. Nie trzeba więc wpadać w panikę, kiedy roczne dziecko nie wypowiedziało jeszcze pierwszego „mama’ czy „tata”. W przypadku każdego malucha mowa rozwija się bowiem w sposób indywidualny. Nie należy więc naciskać, ani tym bardziej wytwarzać presji. Dziecko potrzebuje czasu, a jego rozwój powinien odbywać się w przyjaznej atmosferze, wypełnionej cierpliwością i miłością. Niepokojące sytuacje i znaki, które jednak mogą być powodem umówienia wizyty u specjalisty to:

• problemy ze słuchem,
• permanentne oddychanie przez usta pomimo braku kataru i oznak choroby,
• wsuwanie języka między zęby,
• zaburzenia związane ze sprawnością języka,
• problemy z przełykaniem,
• problemy z gryzieniem,
• problemy w komunikacji objawiające się tym, iż dziecko nie rozumie co się do niego mówi.

Do logopedy warto udać się także z dwuletnim dzieckiem, które wciąż nie posługuje się słownictwem i nie buduje prostych zdań oraz posługuje się językiem zrozumiałym wyłącznie dla siebie.