Bunt trzylatka to jeden z najtrudniejszych okresów w wychowaniu dziecka. Jest to jednocześnie etap całkowicie naturalny i świadczy o prawidłowym rozwoju malca. W następnych latach będą na przemian pojawiać się kolejne okresy spokoju i buntu. Przypomina to nieco sinusoidę, której każde wychylenie pozwala dziecku zrozumieć świat i panujące w nim zasady, a jedyna do tego droga jest kręta i wyjątkowo wyboista.

Czy każde dziecko przechodzi bunt trzylatka?

Bunt trzylatka przechodzi każde dziecko, które prawidłowo się rozwija. Jest to etap świadomego używania złości i wyrażania swojego zdania. Młody człowieka zaczyna otwarcie mówić o swoich potrzebach i okazywać bardzo wyraźnie, że jest niezadowolony, kiedy coś pójdzie nie po jego myśli. Na późniejszych etapach rozwoju nauczy się panować nad emocjami, jednak w czasie przełomu w wieku trzech lat nie potrafi jeszcze tego robić i zwykle manifestuje swój bunt krzycząc, tupiąc nogami, czy rzucając zabawkami.

Nie oznacza to, że każde dziecko przechodzi ten trudny dla każdego rodzica okres w ten sam sposób. U dzieci nieśmiałych będzie to raczej kapryszenie, wycofywanie się z codziennych aktywności, brak zdecydowania przy podejmowaniu najprostszych decyzji. Natomiast w przypadku dzieci żywiołowych, bunt będzie zdecydowanie bardziej wyraźny. Trzylatek będzie się rzucał na ziemię, płakał, niszczył przedmioty, które wpadną mu w ręce, a nawet rozbierał w publicznych miejscach. Wszystko po to, by zbadać granice, do jakich może się posunąć. Dla rodziców jest okres, który wymagać będzie olbrzymiej cierpliwości, ale i wsparcia dziecka, które jeszcze nie do końca rozumie, dlaczego to, czego chce, nie zostaje natychmiast spełnione.

Ile trwa bunt trzylatka?

Wbrew przypuszczeniom, bunt trzylatka nie rozpoczyna się wkrótce po trzecich urodzinach dziecka. Bardzo często pierwsze objawy można zauważyć już w wieku dwóch lat.

Ponieważ jest to etap, który pozwala dziecku na zrozumienie wiele zasad rządzących otaczającym światem, nie należy więc oczekiwać, że potrwa tylko kilka dni. Usamodzielnienie się malca wymaga czasu, dlatego rodzice powinni uzbroić się w cierpliwość i wesprzeć swoją pociechę w tym trudnym dla niej okresie. Zwykle ataki frustracji i niekontrolowanej złości mijają po kilku tygodniach, choć zdarza się, że bunt trzylatka trwa nawet kilka miesięcy. Wszystko jest zależne od podejścia rodziców, temperamentu dziecka i jego indywidualnej sytuacji.

Jakie są przyczyny buntu trzylatka?

Dziecko w wieku około trzech lat zauważa, że otaczającym go światem rządzą określone zasady i reguły, których należy przestrzegać. Zanim jednak zrozumie powody, dla których należy to robić, będzie okazywał złość wobec rodziców, jako reprezentantów tej poukładanej rzeczywistości. Dziecko nie akceptuje faktu, że niektóre wykonywane przez nie czynności są zabronione ze względów bezpieczeństwa (np. dotykanie rozgrzanego żelazka), obowiązującego prawa (np. bicie) czy norm moralnych (np. publiczne negliżowanie się). Nie mogąc zrealizować swoich planów i nazwać emocji, które odczuwa, zaczyna się naturalnie złościć i szukać sposobów, by wyładować frustrację.

Dziecko w okresie buntu trzylatka odkrywa również, że ma wolną wolę i nie musi we wszystkim zgadzać się z rodzicami. Uszanowanie tej odrębności jest kluczowe dla późniejszej asertywności malca i poczucia własne wartości oraz świadomości, że to, co czuje, jest ważne.

Typowe objawy buntu trzylatka

Każdy rodzic ma świadomość, że wraz z ukończeniem przez dziecko drugiego roku życia należy spodziewać się buntu trzylatka w każdym momencie. Mimo to bardzo często ciężko jest rozpoznać, że właśnie rozpoczął się ten trudny etap w życiu dziecka i jego opiekunów.

Typowymi objawami buntu trzylatka są:

• odmowa jedzenia,
• niechęć do ubierania, kąpieli,
• zaburzenia snu,
• marudzenie i kapryszenie,
• wycofanie,
• płacz i krzyk,
• nadużywanie słów: “nie” i “nie chcę”,
• wyrywanie się,
• rzucanie na ziemię i turlanie,
• agresja (kopanie, bicie, gryzienie, ciągnięcie za włosy),
• napady histerii.

Jak reagować na bunt trzylatka?

W tym trudnym czasie w żadnym wypadku nie należy krzyczeć na dziecko, na siłę zajmować innymi czynnościami czy wręcz je bić. Warto natomiast podczas wybuchu frustracji przytulić malca, udać się z nim w spokojne miejsce, gdzie będzie miał możliwość powolnego wyciszenia. Kiedy już przestanie się złościć, należy porozmawiać z nim o konsekwencjach takiego zachowania np. “Rozumiem, że zezłościłeś się, gdy nie dostałeś od kolegi zabawki. Jeśli jednak będziesz go za to kopał, może nie chcieć więcej się z tobą bawić”. Taki komunikat pomoże dziecku zrozumieć, że jego zachowania mają konsekwencje, a w jego życiu obowiązują zasady, jak ta, że nie należy bić innych.